Talumpati

Ang pagtatalumpati ay sining ng pagpapahayag na tumatalakay sa isang mahalagang paksa na may layuning magbigay kaalaman, magmulat at manghikayat.

Kahalagahan

1. Napagbubuti ang kakayahan sa pangangatwiran.
2. Nahuhubog ang kakayahan sa pangunguna.
3. Napagtitibay ang tiwala sa sarili.
4. Natututo ng tamang pagharap sa madla.
5. Nakabibigkis nang maayos at wastong pagsasama-sama ng mga salita.

Paraan ng Pagtatalumpati

1. Talumpating Binabasa – pinag-aralang mabuti at nagsanay sa pagbigkas sa harap ng madla
2. Talumpating Isinaulo – pinaghandaang mabuti at kinabisa
3. Talumpating Binalangkas – binibigkas ang talumpati gamit ang patnubay ng balangkas
4. Talumpating Walang Paghahanda – ibinabatay lamang ang sasabihin sa sariling kaalaman at karanasan.

Uri ng Talumpati

1. Talumpating Nagbibigay-aliw– isinasagawa sa mga handaan, pagtitipon o salu-salo
2. Talumpating Nagdaragdag – kaalaman – madalas isinasagawa sa mga lektyur at pag-uulat.
3. Talumpating Nanghihikayat – ginagamit upang mapakilos, mag-impluwensya sa tagapikinig.
4. Talumpating Nagbibigay-galang – ginagamit sa pagtanggap sa bagong kasapi o bagong dating
5. Talumpating Nagbibigay-papuri – ginagamit sa pagbibigay ng pagkilala sa mga pumanaw.

Mga Dapat Bigyang- Pansin sa Pagtatalumpati

1. Tindig – tumayo ng tuwid at maging palagay sa entablado
2. Galaw – maging tiyak sa pagkilos
3. Kumpas -nakatutulong sa pagbibigay-diin sa sinasabi. Maging maingat sa bawat pagkumpas dahil bawat kumpas ay may kahulugan.
4. Tinig – tamang bigkas at pagbaba  at pagtaas ng tinig

Maging maingat sa pagbaybay, pagbabantas at paggamit ng salita.

-          Mahalagang magkaroon ng kaangkupan at tamang gramatika sa pagsulat upang hindi makalikha ng kalituhan sa mambabasa.

–          Mas nakatuon ang tamang gramatika at kaangkupan sa pasulat na pagpapahayag.

–          KInakailangan ang pag-eedit sa pagsulat.

Isaalang-alang ang lugar ng taong babasa ng sulatin

-          Mauunawaang lubos ng mambabasa ang nais iparating ng manunulat kung ikokonsider ang kultura at saloobin ng mambabasa.

–          Magkakaroon ng positibong impresyon ang mambabasa sa manunulat kapag binigyang-pansin ang kanilang kultura at saloobin.

Gamitin ang angkop na wika batay sa target na mambabasa

-          Isaalang-alang ang kakayahan at kasanayan ng taong babasa sa wikang gagamitin.

–          Ang tamang paggamit ng wika ay tulay upang magkaroon ng pagkakaunawaan ang mambabasa at manunulat.

Maging tiyak sa layunin ng pagsulat

-          Isaalang-alang ang pokus ng sulatin.

–          Kinakailangang alam mo ang dahilan ng iyong pagsulat.

–          Bilang manunulat, kinakailangang sa umpisa pa lamang ay alam mo na ang iyong layunin upang hind imaging watak-watak ang iyong ideya.

Kinakailangang may sapat na kaalaman sa paksa ang manunulat

-          Maaaring magsaliksik sa paksang napili.

–          Piliin ang paksang naayon sa inyong interes.

Isaalang-alang ang target na mambabasa

-          Kinakailangang alamin ang inaasahan ng mambabasa sa isang teksto.

–          Tiyakin na makita ng mambabasa ang kahalagahan ng teksto.

–          Ang panlasa ng mga mambabasa ay mahalaga upang makita ang bisa nito.